Pengukuhan Keperibadian Pelajar Muslim Melalui Service-Learning (Strengthening The Personality of Muslim Students Through Service-Learning)

NORAIN AZLAN, NAJAH NADIAH AMRAN

Abstract


Service-Learning (S-L) menawarkan pengalaman pembelajaran yang bermakna secara teori dan praktikal melalui usaha berkhidmat untuk masyarakat bagi memenuhi keperluan mereka. Islam memandang memberi khidmat kepada komuniti sebagai salah satu amalan terbaik. Oleh itu nilai-nilai yang dipupuk melalui S-L bukanlah suatu yang terpisah daripada elemen agama. Makalah ini meneroka impak dan pengalaman pembelajaran S-L yang telah dilalui oleh pelajar bidang pengajian Islam dari Fakulti Pengajian Islam (FPI), Universiti Kebangsaan Malaysia. Ia menganalisis maklumbalas bertulis yang diberikan oleh peserta yang telah menjawab dua soalan terbuka dalam soalselidik.  Seramai 256 peserta kajian telah menjawab soalselidik dan juga soalan terbuka tersebut. Data yang dikumpul diproses secara tematik menggunakan perisian ATLAS.Ti. Terdapat tiga tema utama yang dikeluarkan daripada jawapan peserta menunjukkan bahawa khidmat yang diberikan menunjukkan Islam bersifat syumul, kasih sayang dan agama dakwah. Antara penekanan personaliti positif yang terbentuk adalah rasa persaudaraan, keinginan untuk membantu orang lain serta rasa kesyukuran. Dari segi praktikalnya, teori-teori Islam yang diperolehi dalam bilik kuliah dapat dilaksanakan dan dikongsi di lapangan masyarakat untuk manfaat yang lebih besar bagi memenuhi keperluan sebenar. Justeru, kajian ini mencadangkan agar, amalan S-L diterapkan secara sistematik di dalam pembelajaran di institusi pengajian tinggi untuk tujuan menghasilkan graduan Muslim yang holistik dan tersedia bagi berkhidmat kepada masyarakat.

Kata Kunci: Amalan Pembelajaran Berimpak Tinggi; Pengajian Islam; Service Learning

 


Full Text:

PDF

References


Abdul Hatim, Ahmad Sahlan, Mohd Nizam Sahad, & Rosmawati Mohamad Rasit. 2020. Persepsi Pelajar Terhadap Pembentukan Akhlak Melalui Penerapan Nilai Murni Dalam Aktiviti Dakwah Kesenian Di SMKA Negeri Kedah. UMRAN - International Journal of Islamic and Civilizational Studies 7(2): 1-16.

Abdul Hayei Abdul Sukor. 2011. Tafsir Pedoman Muttaqin. Kuala Lumpur: Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM).

Abdul Rahim Hamdan. 2011. Falsafah & Pemikiran Pendidikan. Skudai: Penerbit UTM Press.

al-Basha, Abdul Rahman Ra’fat. 2006. Anas bin Malik Al-Anshari. Dlm. Engku Omar Amiruddin (pnyt.). 65 Gambaran Kehidupan Sahabat. Kuala Lumpur: Pustaka Salam Sdn Bhd.

Adams, N. M., & Kecskes, K. 2020. The long-haul: Buddhist educational strategies to strengthen students’ resilience for lifelong personal transformation and positive community change. Metropolitan Universities 31(3): 140–162.

Ahmad Sanusi Azmi, & Mohd Yusuf Ismail. 2018. Konsep Rahmatan Lil Alamin Dalam Hadith: Penerokaan Makna Serta Aplikasi Di Malaysia. Journal Of Hadith Studies 3(2): 1-13.

Aliyu D. A., Jabor M. K., Sukri Saud M., & Buntat Y. 2015. Dilemmas affects the integration of service-learning in technical and vocational education in Nigeria. Asia Social Sciences 11(10): 1–11.

Anon. (2002). Presidents’ Declaration on the Civic Responsibility of Higher Education. Providence, Rhode Island: Campus Compact.

Burns, L.T. 1998. Make sure it’s Service-Learning, not just community service. The Educational Digest 64(2): 38–41.

Essential Service-Learning Resources Guide. 2002. Essential Service-Learning Resources Guide.

Eyler, J., & Giles D. Jr. 1999. Where’s The Learning in Service-Learning. San Francisco: Jossey-Bass.

Furco, A. & Shelley H.B. 2002. Service-Learning: The Essence of the Pedagogy. Charlotte, North Carolina: Information Age Publishing Inc.

Haziyah Hussin, Najah Nadiah Amran, Nor Farhana Abdul Rahman, Adawiyah Ismail, & Zamzuri Zakaria. 2021. Amalan pentaksiran alternatif dalam program pengajian Islam di Universiti Kebangsaan Malaysia dalam mendepani cabaran pandemik COVID-19. Islamiyyat 43(1): 3–14.

Ibnu Hajar, Al Imam Al Hafizh Al Asqalani. 2002. Fathul Baari - Penjelasan Kitab Shahih al-Bukhari. Jakarta: Pustaka Azzam.

Ibn Kathir, Abi Fida’ Ismail Ibn Umar. 1990. Al-Misbah Al-Munir Fi Tahdzib Tafsir Ibnu Kathir. Darusslam.

Kamisah Osman. 2011. The inculcation of generic skills through Service-Learning experience among science student teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences 18: 148–153.

Kementerian Pengajian Tinggi. 2015. Pelan Pembangunan Strategik Pendidikan Malaysia 2015-2025.

Lavery, S. D. 2007. Christian service learning – does it make a difference? Journal of Religious Education 55(1): 50–53.

Maharam Mamat, Hamdzun Haron, Fatin Hazwani Siran, Maisarah Yaacob, Muhammad Izzul Amir, Muhammad Aizad Azfar, Muhammad Firdaus, Nur Qamarina Ruslan, & Sarah Alissa Abdul Razak. 2018. Volunteering among students of introduction to management, UKM. International Journal of Civil Engineering and Technology 9(7): 448–456.

Maznah Hj Ibrahim, Syaidatun Nazirah Abu Zahrin, & Fazilah Idris. 2014. Serving for humanity via Service-Learning projects: connecting Islam to global community. International Conference of Global Islamic Studies 211–220.

Mazuki Mohd Yasim. 2011. Pembelajaran Berasaskan Pengalaman (Experiential Learning). Dlm. Pendidikan Luar-Definisi, Falsafah & Aplikasi. Tanjong Malim, Perak: Penerbit Universiti Pendidikan Sultan Idris.

McPherson, K. 1996. Service-Learning: Getting to the Heart of School Renewal. Vancouver, WA: School Improvement Project.

Martha Ellis. 2013. Successful Community College Transfer Students Speak Out. Community College Journal of Research and Practice. 37 (2):73–84.

Muhammad Faizal, Norfariza, Husaina Banu, Saedah Siraj, Gary C. Crow, & Faisol Elham. 2013. Komuniti pembelajaran profesional menurut perspektif Islam. Jurnal Hadhari 5(2): 27–52.

Najah Nadiah Amran, & Hamdi bin Ishak. 2017. Service-Learning bersama OKU: Pengalaman latihan industri pelajar FPI, UKM. Jurnal Al-Turath 2(1): 1–9.

Najah Nadiah Amran, Zainab Ismail, Maznah Ibrahim, Suria Baba, Maharam Mamat, Hamdi Ishak, & Norain Azlan. 2018. Impak perlaksanaan Service-Learning di universiti awam Malaysia. In Azhar Abdul Rahman, Raudlotul Firdaus Fatah Yasin, Noraini Ismail, Azlan Abd Aziz, Nor Azira Mohd Radzi, Majdah Chulan, Siti Hafawati Jamaluddin, & Jamalia Aurani (Eds.), Dinamika Kefahaman dan Pemikiran Islam Semasa (pp. 251–270). IIUM Press.

Norain Azlan, Najah Nadiah Amran, & Hamdi Ishak. 2020. Amalan Service-Learning berdasarkan falsafah dan matlamat pendidikan dalam Islam. Islāmiyyāt 42(2): 23–33.

Norain Azlan, Najah Nadiah Amran, & Hamdi Ishak. 2021. Amalan Pembelajaran Service-Learning dalam Pengajian Islam. Bangi: Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Norlaile Salleh Hudin, Juliana Osman, Suzyanty Mohd Shokory, & Hariyati Ab Wahid. 2018. Service-Learning in higher education: Evidence from Malaysia. International Journal of Engineering & Technology 7(30): 474–479.

Paul Benneworth & David Charles. 2013. University–Community Engagement In The Wider Policy Environment. Dlm. University Engagement with Socially Excluded Communities. Dordrecht: Springer.

Prasart Nuangchalerm. 2014. Self-efficacy and civic engagement in undergraduate students: Empirical results of a Service-Learning program in Thailand. International Journal for Service Learning in Engineering 9(2): 150–156.

Radecke, M. W. 2007. Service-Learning and faith formation. Journal of College and Character 8(5): 1–28.

Rusydi Ramli. 2012. Pembantu (Khadam) Rasulullah SAW. In Ainun Najah Ali & Shakira Khairudin (Eds.), Biografi Agung Rasulullah SAW (pp. 132–133). Batu Caves, Selangor: Must Read Sdn Bhd.

Seifer, S.D. & Connors, K. 2007. Faculty Toolkit for Service-Learning in Higher Education. National Service-Learning Clearinghouse.

Sidek Baba. 2006. Pendidikan Rabbani; Mengenal Allah Melalui Ilmu Dunia. Shah Alam, Selangor: Karya Bestari Sdn Bhd.

Siti Manisah, Zainudin, & Rudy. 2020. Benefits of Service-Learning for undergraduate students of education, Universiti Teknologi Malaysia. Jurnal Kema 18(I2): 22–31.

Sofiah Mohamed, Kamarul Azmi Jasmi & Muhammad Azhar Zailaini. 2016. Akhlak Guru Dalam Pengajaran Dan Pembelajaran Pendidikan Islam. Akademika 86(2):31-42.

Steinke, P. & Fitch, P. 2007. Assessing Service-Learning. Research & Practice in Assessment 2: 24–29.

Syed Jalaluddin Umari. 1996. The Concept of Social Service in Islam (1st ed.). Jamia Darussalam: Islamic Research Institutate.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Contact:

Editor-in-Chief

MALIM Jurnal Pengajian Umum Asia Tenggara

Pusat Pengajian Citra Universiti

Universiti Kebangsaan Malaysia

43600 UK­M Bangi, Selangor Darul Ehsan

MALAYSIA

E-mail: jmalim@ukm.edu.my

© Copyright Universiti Kebangsaan Malaysia