Kajian ini menilai perkembangan teknologi penyiaran televisyen di Malaysia antara 1963 hingga 1983, dengan tumpuan kepada stesen pemancar, satelit perhubungan, antena dan peti televisyen. Kajian ini menggunakan pendekatan sejarah dan kaedah kualitatif, dengan sumber diperoleh daripada Arkib Negara Malaysia, Perpustakaan Utama Universiti Malaya, Perpustakaan Za’ba Universiti Malaya serta Pusat Sumber Penyiaran (Radio dan Televisyen Malaysia – RTM). Hasil kajian mendapati bahawa antara tahun 1963 hingga 1983, teknologi penyiaran televisyen di Malaysia berkembang pesat, mencerminkan kemajuan infrastruktur dan peralatan. Stesen pemancar yang pada awalnya terhad di kawasan bandar diperluas ke seluruh negara menjelang awal tahun 1980-an. Pengenalan stesen komunikasi satelit di Kuantan pada 1970-an memperkukuh capaian ke kawasan pedalaman dan membolehkan siaran langsung antarabangsa disiarkan. Teknologi antena turut berkembang daripada Yagi-Uda kepada Very High Frequency (VHF) dan Ultra High Frequency (UHF), meningkatkan kualiti siaran. Sementara itu, peti televisyen mengalami peralihan daripada hitam putih kepada berwarna, dilengkapi ciri-ciri yang memperbaiki pengalaman tontonan masyarakat. Perkembangan teknologi ini bukan sahaja memperluaskan penyebaran maklumat tetapi juga memperkukuh penyatuan sosial di Malaysia. Selain itu, kemajuan dalam teknologi siaran dan peralatan tontonan membuka jalan kepada transformasi kandungan televisyen, meningkatkan keterlibatan masyarakat dalam isu nasional dan global.

Abstract: This study evaluates the development of television broadcasting technology in Malaysia between 1963 and 1983, focusing on transmission stations, communication satellites, antennas and television sets. It adopts a historical approach and qualitative methods, with sources obtained from the National Archives of Malaysia, the Main Library of the University of Malaya, the Za’ba Library of the University of Malaya and the Broadcasting Resource Center (Radio and Television Malaysia – RTM). The findings indicate that between 1963 and 1983, television broadcasting technology in Malaysia developed rapidly, reflecting advancements in infrastructure and equipment. Transmission stations, initially limited to urban areas, were expanded nationwide by the early 1980s. The introduction of a satellite communication station in Kuantan in the 1970s strengthened coverage in rural areas and enabled the broadcast of international live programs. Antenna technology also evolved from Yagi-Uda to Very High Frequency (VHF) and Ultra High Frequency (UHF), enhancing broadcast quality. Meanwhile, television sets transitioned from black-and-white to color, incorporating features that improved the viewing experience for the public. These technological advancements not only expanded the dissemination of information but also reinforced social unity in Malaysia. Furthermore, improvements in broadcasting technology and viewing equipment paved the way for the transformation of television content, enhancing public engagement with national and global issues.

References

Abdullah, M. N. (2016). Televisyen sebagai Medium Komunikasi Utama: Sejarah dan Cabaran di Malaysia.

            Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Anderson, P. (2003). Satelit dan Perkembangan Jangkauan Penyiaran Global. Media Research Group.

Ahmad Faizal Hassan. (1978, April 10). Kos Set Televisyen Berwarna: Antara Kemampuan dan Keperluan. Utusan Malaysia. https://www.utusanmalaysia1978.com/kos-tv-berwarna.

Ahmad, R. (1980). Transformasi Pengalaman Tontonan: Dari Televisyen Hitam Putih ke Televisyen Berwarna di Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.

Ahmad Zulkifli. (1946, April 2). Penubuhan Radio Malaya dan Peranannya dalam Komunikasi Awal. Majlis. https://www.majlis1946.gov.my/penubuhan-radio-malaya.

Ali, R. (1975). Pembinaan Pemancar Televisyen di Sarawak: Kajian Impak terhadap Kawasan Pedalaman. Penerbit Universiti Sains Malaysia.

Aziz, A. B. (2004). Radio Malaya: Peranan dalam Penyebaran Maklumat dan Propaganda Semasa Penjajahan British. [Tesis PhD]. Fakulti Sastera dan Sains Sosial, Universiti Malaya.

Azizul, M. (1984). Kilang Pemasangan Sanyo di Malaysia: Implikasi terhadap Pembangunan Industri Elektronik Tempatan. Penerbit Universiti Teknologi MARA.

Braun, V., & Clarke, V. (2006). "Using Thematic Analysis in Psychology." Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.

Cheng, K. Y. (2017). Dana Jepun Selepas Perang Dunia Kedua dan Kesan terhadap Pembangunan Malaysia. Penerbit Universiti Teknologi Malaysia.

Farah, R. (2018). Pameran Teknologi Penyiaran Antarabangsa: Sejarah Perkembangan Televisyen di Malaysia. Penerbit Universiti Teknologi MARA.

Fadhlan, M. R. (2016). Sejarah Perkembangan Radio di Tanah Melayu: Dari Era Kolonial hingga Kemerdekaan. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Halimah, A. (2014). "Pelancaran Televisyen Malaysia: Visi Tunku Abdul Rahman." Jurnal Komunikasi Malaysia, 15(2), 34-48.

Hashim, K. (1983). Penggunaan Antena Yagi-Uda dalam Penyiaran Televisyen: Implikasi terhadap Penerimaan Isyarat di Luar Bandar. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Hassan, A. (2015). Teknologi Pemancar dan Infrastruktur Penyiaran di Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.

Ismail, N. (2017). Dari Siaran Ujian ke Perkhidmatan Tetap: Sejarah Awal Televisyen Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.

Ismail, Z. (1976). Pemasangan Pemancar Berkuasa Rendah di Malaysia: Strategi Liputan Siaran Luar

            Bandar. Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Jabatan Penyiaran Malaysia. (1978). Laporan Peralihan kepada Sistem Televisyen Warna. JPM/1978/TP5. Kuala Lumpur.

Jabatan Penyiaran Malaysia. (1975). Laporan Peruntukan Tahunan Radio Televisyen Malaysia. Jabatan Penyiaran Malaysia.

Jabatan Penyiaran Malaysia. (1978). Senarai Harga Baharu Set Televisyen. Dokumen JP/PER/TV/6/1978.

Jones, L. (1995). Pendekatan Kualitatif dan Dokumen dalam Kajian Penyiaran. Oxford University Press.

Khalid, M. (2010). Pembangunan Stesen Pemancar Televisyen Malaysia, 1963-1965. Penerbit Dewan Bahasa dan Pustaka.

Khalid, A. (1979). Peranan Penyiaran dalam Membangunkan Kesedaran Sosio-politik di Malaysia.  Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Kementerian Komunikasi Malaysia. (2023). Laporan Tahunan Kementerian Komunikasi Malaysia. Kementerian Komunikasi Malaysia.

Lee, S. H. (1976). Pembangunan Infrastruktur Pemancar Televisyen di Malaysia: Cabaran dan Prospek. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Ling, K. Y. (2012). Sejarah Pemancar Kuala Lumpur: Transformasi Teknologi Penyiaran Malaysia. Penerbit Universiti Malaysia Sabah.

Laporan Rasmi Stesen Komunikasi Satelit Bumi Kuantan. (1983). Hubungan Komunikasi Malaysia dengan Dunia. Stesen Komunikasi Satelit Bumi Kuantan.

Laporan Rancangan Penyiaran. (1970). Penghantaran Rancangan Kebudayaan ke Jepun. Radio Televisyen Malaysia.

Mahmud, R., & Aziz, S. (2024). Perkembangan Stesen Pemancar Televisyen di Malaysia: Kajian Strategi Komunikasi Kerajaan. Penerbit Universiti Malaya.

McQuail, D. (2010). McQuail's Mass Communication Theory (6th ed.). Sage Publications.

Mohamad, A. R. (2018). "Ucapan Tunku Abdul Rahman dalam Pameran Teknologi Penyiaran 1963." Jurnal Sejarah Malaysia, 12(1), 55-65.

Mohd Farid Ismail. (1978, Mac 15). Warna dalam Penyiaran: Kos dan Cabaran Awal. The Malay Mail. https://www.themalaymail1978.com/warna-dalam-penyiaran.

Mustafa, M. (2009). Sejarah Awal Penyiaran Radio di Tanah Melayu: Satu Kajian Awal. Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Mustafa, B. H. (1993). Communications and National Development in Malaysia. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Mustapha, H. M. (1972). Ucapan Ketua Menteri Sabah: Peranan Penyiaran dalam Memupuk Perpaduan dan Semangat Kenegaraan. Sabah State Archives.

Nain, M. S. (1996). Peralihan Media di Malaysia: Radio, Televisyen dan Pembentukan Identiti Nasional.   Penerbitan Media Malaysia.

Noraini, M. (1980). Stesen Televisyen Sabah: Kandungan Wilayah dan Impaknya terhadap Masyarakat Tempatan. Penerbit Universiti Malaysia Sabah.

Nordin, H., & Salleh, R. (2022). Stesen PemancarTelevisyen dan Integrasi Sosial di Malaysia: AnalisisPeranan dan Cabaran. Dewan Bahasa dan Pustaka.

Nurul, S. (2019). Saluran Penyiaran dan Frekuensi: Perkembangan Penyiaran di Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.

Pembangunan Infrastruktur dan Pembiayaan Stesen Komunikasi Satelit Kuantan. (1979). Pembangunan Infrastruktur Penyiaran Malaysia. Arkib Negara Malaysia

Rahim, M. N. (2014). Pelaburan dalam Penyiaran: Rancangan Malaysia Pertama dan Pembangunan Infrastruktur Televisyen. Institut Kajian Dasar.

Rahman, H. A. (2018). Teknologi Pemancar Televisyen Malaysia: Sejarah dan Fungsi Pemancar Awal. Penerbit Universiti Malaya.

Rahman, N. (1975). Siaran Langsung Melalui Satelit: Perkembangan Teknologi Penyiaran di Malaysia Timur. Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.

Radio Televisyen Malaysia. (2021). RTM di Landasan Transformasi Digital. Radio Televisyen Malaysia.

Siti Aisyah Rahman. (1978, Mei 20). Reaksi Rakyat terhadap Televisyen Berwarna di Malaysia. Utusan Malaysia. https://www.utusanmalaysia1978.com/reaksi-rakyat-tv-berwarna.

Smith, J. (1976). Television Broadcasting in Southeast Asia: An Overview. Oxford University Press.

Tan, M. C. (1981). Peranan Satelit Palapa dalam Rangkaian Penyiaran Malaysia: Implikasi terhadapSabah dan Sarawak. [Tesis Sarjana]. Fakulti Sastera dan Sains Sosial, Universiti Malaya.

Tan, H. K. (2010). Kajian Teknologi Penyiaran dan Pembangunan Pemancar di Malaysia. Penerbit Universiti Malaya.

Tan. S. L. (1978, Ogos 5). Pelancaran Televisyen Berwarna: Impak dan Harapan Masa Depan. The Straits Times. https://www.straitstimes1978.com/pelancaran-tv-berwarna.

Tan, W. C. (2019). Broadcasting Infrastructure and Power Amplification in Malaysia. Asian Journal of Media and Communications, 15(2), 55–70.

Tong, H. (1982). Kemampuan Ekonomi dan Pembelian Set Televisyen di Malaysia pada Tahun 1980-an. Penerbit Universiti Malaya.

Wang, C. L. (2001). Peranan Televisyen dalam Pembentukan Budaya Media dan Perpaduan sosial di Malaysia. [Tesis PhD]. Fakulti Sastera dan Sains Sosial, Universiti Malaya.

Zainal, M. A. (1982). Teknologi Antena dan Perkembangan Penyiaran Televisyen Berwarna di Malaysia pada Era 1980-an. Penerbit Dewan Bahasa dan Pustaka.

Zulkarnain, A. H. (2020). Penggunaan Jalur Frekuensi dalam Penyiaran Televisyen Malaysia: VHF dan UHF. Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.