Peranan Bahasa dalam Pembinaan Negara Bangsa di Malaysia dan Indonesia (Role of Language in Nation Building in Malaysia and Indonesia)

Abstract

ABSTRAK: Agenda pembinaan negara bangsa sangat relevan dan mendesak bagi Malaysia dan Indonesia untuk menangani pelbagai cabaran yang berlaku khususnya dari perspektif kepelbagaian budaya, bahasa, etnik dan agama. Pembinaan negara bangsa bermula dengan kewujudan bangsa dan bangsa tersebut melahirkan sebuah negara. Negara bangsa didefinisikan sebagai pembentukan negara berasaskan kepada proses penyatuan bangsa yang diperkuatkan dengan persempadanan wilayah tertentu dalam pembentukan identiti sebuah wilayah. Malaysia dan Indonesia yang mempunyai masyarakat pelbagai etnik telah menempuh cabaran dalam proses pembinaan negara bangsa yang melibatkan bahasa, agama, globalisasi, isu-isu perlembagaan dan lain-lain. Artikel ini akan menganalisis peranan bahasa khususnya bahasa Melayu dan bahasa Indonesia sebagai antara elemen utama dalam pembinaan negara bangsa di Malaysia dan di Indonesia. Kajian ini menujukkan bahawa pembinaan negara bangsa memerlukan penyertaan menyeluruh daripada setiap anggota masyarakat dan jentera kerajaan. Semua pihak perlu memahami, menghayati dan mengaplikasikan konsep pembinaan negara bangsa dalam menghasilkan proses pembinaan negara yang lebih kemas dan kukuh. Satu nilai yang dikongsi bersama perlu diwujudkan dan dihargai oleh seluruh warganegara Malaysia. Kajian ini menyimpulkan bahawa kunci kepada kejayaan Malaysia dalam perkara ini adalah pelaksanaan dalam aspek perpaduan dalam kepelbagaian dan perpaduan yang lahir dalam kepelbagaian.

Kata kunci: Negara bangsa; bahasa Indonesia; bahasa Melayu; perlembagaan; etnik

ABSTRACT: Malaysia and Indonesia need to resolve the myriad challenges that arise, particularly in terms of cultural, linguistic, racial, and religious diversity, through a nation-building strategy that is both important and urgent. The birth of a nation begins with the life of a community. The creation of a state centred on national unification is known as the demarcation of such territory in the formation of a region’s identity. Malaysia and Indonesia, both multi-ethnic communities, have encountered difficulties in nation-building including language, faith, globalisation, constitutional problems, and other factors. The importance of language, in nation-building is examined in this article. This study shows that nationbuilding necessitates the complete involvement of all members of society as well as the government’s machinery. In order to provide a more tidy and strong nation-building operation, both parties must recognise, respect, and implement the principle of nation-building. All Malaysians must contribute to the creation of a common value. The study concludes that adoption in the areas of unity in diversity and unity born in diversity is the path to Malaysia’s progress in this regard.

Keywords: Nation country; Indonesian language; Malay language; constitution; ethnic